Historia zboru w Wiśle

Historia wiślańskiego zboru Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, którą zamieszczamy poniżej została odczytana podczas nabożeństwa jubileuszowego w dniu 11 sierpnia 2012 roku. Została opracowana przez Julię Troszok na podstawie pisemnej relacji jednego z pierwszych starszych zboru Józefa Brody, archiwalnej księgi zborowej, rozmów z seniorami zboru przeprowadzonymi w 1992 roku, kroniki zboru oraz na podstawie 3 tomu Monografii Wisły autorstwa Renaty Czyż i Zbigniewa Paska.

 

Początki zboru w Wiśle sięgają roku 1911, kiedy to Maria Supik z Nierodzimia lub Skoczowa przybyła do Wisły, gdzie zatrzymała się u rodziny Czyżów „u Sochy”- obecnie Wisła Centrum w bezpośrednim sąsiedztwie domów wypoczynkowych STORCZYK i LIMBA (ul. Kuryatty).

Miała ze sobą Biblię i opowiadała o bliskim powtórnym przyjściu pańskim, o przykazaniach, o święceniu prawdziwego dnia odpoczynku. Prawda opowiadana przez Marię Supik wzbudziła ogromne zainteresowanie, tak że gospodarz, prezbiter kościoła ewangelickiego odszukał własną Biblię, którą otrzymał w prezencie od księdza i wspólnie zaczęli czytać Pismo Święte. Kiedy nie starczało dni wypełnionych znojną pracą studiowali Biblię po nocach, gdyż nowo usłyszane prawdy nie dawały im spokoju. Maria Supik skontaktowała się z kaznodzieją Pawłem Niedobą z Bielska, który zaczął regularnie co tydzień odwiedzać Wisłę. Czyżowie zaś zaczęli zapraszać swoich sąsiadów, znajomych dalszych i bliskich na godziny biblijne, a zainteresowanie było tak wielkie, że wkrótce wielka izba w domu gospodarzy okazała się za mała, tak że wielu stało w sieni i pod oknami. W wyniku tych spotkań 15 osób zgłosiło chęć zawarcia przymierza z Panem przez chrzest. 26 września 1912 r. do Wisły przybył kaznodzieja Muth, który przeprowadził po raz pierwszy na naszym terenie chrzest w obrządku Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego. Wśród grupki pionierów znalazły się rodziny: Czyżów, Cieślarów, Świerczków, Pilchów, Marków i Szalbótów. Aby wprowadzić członków nowopowstałego zboru w porządek i organizację nabożeństw, co sobotę przyjeżdżał do Wisły brat Balcar z Nierodzimia lub inni wyznawcy Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego.

Ponieważ rodziny Marków i Szalbótów mieszkały w dużej odległości od miejsca zgromadzeń, a głosząc ewangelię znajdowały coraz więcej zainteresowanych, trzy lata później powstał II zbór „u Fojcików” w obecnej Nowej Osadzie w pobliżu skrzyżowania dróg do Malinki i Czarnego (ul. Krótka).

W roku 1920 zbór I w Wiśle Centrum liczył ok. 30 osób, zaś zbór II „u Fojcików” – 70-80 osób.

W kwietniu 1922 roku zbory zostały zdziesiątkowane przez ruch Bachowców zwanych również jako trzecia część. Do Wisły przyjechali kaznodzieje Cunitz, Zieliński oraz Niedoba i z dwóch zborów skonsolidowali jeden. W kolejnych latach wielu spośród odłączonych powróciło i w 1923 roku zbór liczył 80 członków.

Podstawowym problemem było miejsce zgromadzeń, gdyż tak liczna grupa nie mogła pomieścić się w żadnym domu. Postanowiono więc zbudować dom modlitwy, a trud kierowania budową przyjął na siebie ówczesny starszy zboru Józef Broda. Parcelę pod budowę kaplicy zakupiono od brata Szarca z Kępy. Jest to miejsce, na którym znajduje się obecna kaplica. Wiosną 1923 roku z trudem i mozołem rozpoczęto budowę domu modlitwy z drewna ofiarowanego przez wyznawców. Budowę zakończono w maju 1924 roku.

W nowo wybudowanym budynku odbywały się nie tylko nabożeństwa, ale organizowano również wypoczynek letni dla dzieci z przytułku. Pierwsza kolonia wakacyjna odbyła się w 1928 roku i uczestniczyło w niej 18 osób. W kolejnym roku w wiślańskim zborze przebywało podczas kolonii 30 dzieci.

Przez następne lata zbór przechodził różne koleje losu, ale dzięki Łasce Bożej mógł się rozwijać. Pod koniec lat 20-tych istniał już przy zborze chór, który prowadził Otton Stanieczek ze Skoczowa. Kolejnymi dyrygentami byli: Jan Cieślar, Józef Cieślar, Jan Cieślar z Cieńkowa i Andrzej Troszok. W połowie lat 30-tych zaczęły powstawać zalążki wiślańskiej orkiestry. Był to początkowo 4 osobowy zespół muzyczny, który z biegiem czasu przerodził się w orkiestrę, która przez dziesiątki kolejnych lat znaczyła swą obecność na wielu zjazdach i nabożeństwach, jak również towarzyszyła wycieczkom i akcjom ewangelizacyjnym. Pierwszym dyrygentem był Andrzej Kajfosz, następnie Jan Cieślar, a potem przez całe dziesięciolecia orkiestrę prowadził Józef Cieślar. Obecnie od 2001 roku orkiestrą dyryguje Andrzej Troszok. Jest to prawdopodobnie orkiestra o najstarszym rodowodzie z wszystkich orkiestr działających w naszym mieście.

Podczas II wojny światowej oficjalne nabożeństwa zostały zakazane, a okupant wykorzystywał budynek kaplicy do innych celów. Nieoficjalnie zbierano się jednak po domach na czytaniu Słowa Bożego. Bezpośrednio po zakończeniu wojny nabożeństwa zostały wznowione i jeszcze w roku 1945 odbyły się dwa chrzty: 3 sierpnia przymierze z Panem zawarło 8 osób, a 16 grudnia – 10 osób.

W okresie powojennym w kaplicy zbierały się kolejne pokolenia adwentystów. Budynek był remontowany i modernizowany w 1959 roku, a w pierwszej połowie lat 60 dokonano jego przebudowy. W 1961 roku, po raz pierwszy po wojnie wizytę w naszym kraju złożyli przedstawiciele Północno-Europejskiego Wydziału Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego. 15 października zawitali również do Wisły. Coraz częściej nasz zbór odwiedzali zagraniczni goście. Również przedstawiciele naszego zboru brali udział w różnych zjazdach i zgromadzeniach organizowanych w kraju i za granicą. W 1970 roku delegacja członków wiślańskiego zboru wzięła udział w Ogólnoświatowym Kongresie Młodzieży Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Zurychu. W latach ‘70 i ‘80 w Wiśle regularnie odbywały okręgowe nabożeństwa połączone z chrztami. W 1972 roku ochrzczonych zostało 9 osób, w 1977 roku – 40 osób, w 1979 roku – 68 osób. Odbywały się zjazdy okręgowe i diecezjalne, przeglądy pieśni adwentowej, w których zawsze brała udział orkiestra. W dniach od 2do 7 lipca 1984 r. w Wiśle na kempingu Jonidło zostało zorganizowane spotkanie namiotowe dla wyznawców oraz sympatyków kościoła z całej Polski, które zgromadziło ok. tysiąca osób. Wykłady prowadzili zagraniczni goście, a spotkanie to zakończyło się chrztem 138 osób. Duże zainteresowanie Campem sprawiło, że w następnym roku również odbył się w tym samym miejscu. W roku 1986 wiślański zbór gościł ewangelistę Wydziału Transeuropejskiego KADS Marka Finleya, który poprowadził cały cykl publicznych wykładów. W tym samym roku prowadzenie chóru objął Andrzej Troszok, a pierwsze wystąpienie chóru pod jego kierownictwem odbyło się z okazji dziękczynnego nabożeństwa noworocznego. W tym czasie życie zborowe biegło normalnym trybem. Odbywały się śluby, pogrzeby i chrzty. Członkowie brali udział w nabożeństwach, ewangelizacjach, posiedzeniach, zjazdach okręgowych i diecezjalnych. Kilkakrotnie remontowany i modernizowany niewielki drewniany budynek kaplicy z upływem czasu okazał się niewystarczający. Podjęto zatem decyzję o budowie nowego obiektu. W 1988 roku został powołany „Komitet do spraw budowy” i jesienią rozpoczęły się pierwsze prace. Wszystkie trudy organizacyjne przyjął na siebie Józef Cieślar, a Pan dodał mu siły, zdrowia i cierpliwości, tak, że swoją operatywnością i energią oraz wielkim zaangażowaniem sprawił, że mimo olbrzymich trudności związanych z kryzysem w całym kraju, mogliśmy zakończyć budowę już po dwóch latach. Ogromny wkład członków miejscowego zboru w postaci ofiarowanego drewna i robocizny, finansowa pomoc wiślan, którzy wyemigrowali w różnych okolicznościach, do innych krajów i na różne kontynenty, a także pomoc władz kościoła – wszystko to złożyło się na sukces w postaci nowego, przestronnego budynku kościoła ADS w Wiśle. 27 października 1990 roku odbyło się uroczyste nabożeństwo z okazji poświęcenia nowo wybudowanego domu modlitwy.

W dwa lata później, we wrześniu 1992 roku pełni radości i wdzięczności obchodziliśmy jubileusz 80-lecia kościoła. W następnym roku z okazji obchodów 350-lecia Wisły chór wziął udział w I Przeglądzie Wiślańskich Zespołów Religijnych, a w następnych latach kolejno w II i III. W kolejnych latach chór kilkakrotnie brał udział w Festiwalach Pieśni Religijnej Hosanna, wielokrotnie był zapraszany do uczestnictwa w szkolnych Wieczorach kolęd, koncertował również w Krakowie, Zakopanem i w Bystrzycy i okolicznych zborach. W 2000 roku bogaty dorobek chóru został w skromnym zakresie udokumentowany. Spośród obszernego repertuaru wybrano 20 szczególnych pieśni, które zostały wydane na płycie i kasecie zatytułowanej „Za ciebiem stoczył bój”. Są one jeszcze do nabycia. 17 sierpnia 2002 r. zbór w Wiśle obchodził 90 rocznicę istnienia. Podczas nabożeństwa dziękczynnego wysłuchaliśmy kazania Pawła Cieślara i obejrzeliśmy wspomnieniową prezentację. Od 2002 roku w sezonie letnim, orkiestra rozpoczęła współpracę z Urzędem Miejskim w Wiśle w zakresie promocji zdrowia, dając w sezonie rok rocznie kilka bezpłatnych, godzinnych koncertów dla turystów i mieszkańców, patronując stoisku z bezpłatną literaturą o tematyce zdrowotnej. W tym roku mija 10 lat koncertowania naszej orkiestry na małej scenie na Placu Bogumiłą Hoffa. Koncerty cieszą się dużym zainteresowaniem, a słuchacze często pytają, dlaczego orkiestra nie gra w każdy weekend. Od 2008 roku orkiestra występuje pod nazwą „Echo Adwentu”. Zespół brał również udział w festiwalu pieśni religijnej Hosanna w Częstochowie i Katowicach, koncertował także w Chrzanowie, Zakliczynie, Ustroniu i Cieszynie.

W 2007 roku dzięki obszernej relacji pani Renaty Czyż dowiedzieliśmy się, że w serbskim Ostoiczewie mieszkają potomkowie wiślan, a część z nich należy do kościoła Adwentystów Dnia Siódmego. W efekcie nawiązanego kontaktu w dniach od 1-4 maja 2008 roku gościliśmy sporą grupę Ostoiczewian u siebie. Goście zwiedzili nasze miasto, byli podejmowani przez ówczesnego burmistrza p. Andrzeja Molina w Urzędzie Miejskim, obejrzeli ekspozycję w muzeum, gdzie ze zdziwieniem odkryli przedmioty, których używali ich dziadkowie i rodzice. Przeżyliśmy piękne chwile, a nabożeństwo sobotnie odbywało się w trzech językach, polskim, serbskim i węgierskim. Od 18-21 września przebywaliśmy z rewizytą w Ostoiczewie. Przeżywaliśmy wspólnie piękne chwile, a przyjaźnie zawiązane w tym czasie trwają do dziś.

W ostatnich latach nasz zbór wzmógł swoją aktywność na rzecz działań prozdrowotnych. Bierzemy udział w organizowaniu tzw. Weekendów Zdrowia, podczas których zainteresowani mają dostęp do konsultacji lekarskich i możliwość wykonania prostych badań przesiewowych. W ubiegłym roku w czerwcu miała miejsce na rynku interaktywna wystawa Expo Zdrowie realizowana przez Chrześcijańską Służbę Charytatywną w oparciu o fundusze unijne. Akcja była skierowana tylko do pewnej grupy wiekowej, a to spowodowało, że wielu chętnych nie mogło z niej skorzystać. W bieżącym roku pragnąc nadać obchodom jubileuszu naszego kościoła szczególną formę postanowiliśmy powtórzyć Expo Zdrowie ale bez jakichkolwiek ograniczeń. Aby pozyskać konieczne fundusze na ten cel, wzięliśmy udział w konkursie grantowym Polsko–Amerykańskiej Fundacji Wolności, Działaj Lokalnie, opracowując projekt pt. Szlachetne Zdrowie, który przewiduje realizację szeregu działań prozdrowotnych. Uczestnictwo w nich dla wszystkich chętnych jest bezpłatne. W ramach tego projektu oprócz wystawy Expo Zdrowie odbyły się już wykłady dr. Jacka Mattera, a już od jutra zachęcamy wszystkich do udziału w wykładach prowadzonych przez pastora historyka Władysława Poloka, które odbywać się będą na tym miejscu do 19 sierpnia codziennie od godz. 18. Od 5 września do końca miesiąca zapraszamy również do miejscowego muzeum na wystawę Biblii. Kustoszem wystawy jest pastor Henryk Patryarcha, a prezentowane eksponaty pochodzą z jego prywatnych zbiorów. 7 i 14 października odbędą się warsztaty zdrowego gotowania, a 21 października zapraszamy serdecznie na koncert chórów wiślańskich kościołów którym zakończymy rok jubileuszowy.

Analizując dzieje wiślańskiego zboru na przestrzeni 100 lat należy jeszcze wspomnieć, że zbór przeżył 3 fale emigracji. W okresie międzywojennym, w latach 80 i tę zupełnie współczesną. Wiślanie wywędrowali do Kanady, USA, Australii, Francji, Niemiec, Czechosłowacji, Anglii, Irlandii, Szwecji, Serbii, a także w kraju do Warszawy, Wrocławia, Katowic, Łańcuta, Cieszyna, Bielska-Białej, Balina, Mszczonowa, Jaworza, Ustronia, Kozakowic, Puńcowa, Skoczowa, Nowego Targu, Sandomierza, Brennej i Górek. Na skutek migracji opuściło nasz zbór w sumie 83 wyznawców.

Osoby, którym wraz z urzędem starszego zboru powierzono troskę o jego duchowy i fizyczny rozwój to w kolejności od czasów najdawniejszych: Cieślar Andrzej, Cieślar Ewa, która pełniła ten urząd w czasie I wojny światowej, kiedy wszyscy mężczyźni zostali wcieleni do wojska, Józef Broda, Paweł Cieślar, a w czasach powojennych Paweł Pilch, Jerzy Kajfosz, Józef Cieślar, Adam Ples, Dariusz Sydor, Władysław Wrzecionko i dzisiejsi kierownicy zboru Władysław Szalbot i Artur Pieszka. Był też w naszej 100 letniej historii krótki okres czasu, kiedy to zborem bezpośrednio opiekowali się pastorzy. Byli to w kolejności Krzysztof Szema, Jacek Matter i Robert Wagner.

Dzisiaj przeżywamy uroczyste i radosne chwile. 100 lat to cały wiek, ale w zestawieniu z wiecznością to niewiele. W zestawieniu z teraźniejszością to ogromny szmat czasu, którego początku już nikt z nas żyjących nie pamięta.To 100 lat pracy dla Pana i bliźnich. To także dla nas szczególny dowód opieki Bożej i jego błogosławieństw. Powód do dumy, radości i ogromnej wdzięczności, że aż dotąd prowadził nas Pan. To również oznacza, że dzisiaj jesteśmy o 100 lat bliżej powrotu naszego Pana aniżeli nasi przodkowie. Nie sposób 100 lat życia i działania zboru zamknąć na kilku stronach. To co przedstawiłam jest ogromnym skrótem opracowanym na podstawie pisemnej relacji jednego z pierwszych starszych zboru Józefa Brody, archiwalnej księgi zborowej, rozmów z seniorami zboru przeprowadzonymi w 1992 roku, kroniki zboru oraz na podstawie 3 tomu Monografii Wisły autorstwa Renaty Czyż i Zbigniewa Paska.

Dziękuję wszystkim za uwagę i życzę kolejnych dni przeżywanych pod osłoną Najwyższego i z Jego błogosławieństwem, wierząc jednak że kolejne jubileusze obchodzić będziemy już na Nowej Ziemi.

Julia Troszok